Στην
αρχαία γη περπάτησα· στις ερειπωμένες πέτρες πλανήθηκα με τη φαντασία
μου που πόδια ανθρώπινα χιλιάδες ετών κάτω από ήλιο φοβερό αφήνουν ίχνη.
Ένα μωσαϊκό αιώνων χωρίζουν τις πέτρες απ’ το μωσαϊκό των εθνών που
γοητεύεται· παντού σαν φάντασμα πλανιέται η μυκηναϊκή κυριαρχία, η
αχαϊκή κι η πολεμική μανία που τους έφερε στου Αιγαίου τα πέρατα. Μέσα
σε βράχια, μέσα σε πέτρες στέκει ο ίσκιος ο μεσημεριάτικος των
πολεμιστών τ’ Ατρέα που ελέγχουν όλο το Μοριά, το Ιόνιο και τ’ Αιγαίο.
Διαφεντευτές τους θέλει ο ποιητής κι η μούσα, που μόνο δυο τους
αντιστάθηκαν κι οι δυο αδίκως χαθήκαν σαν ειρωνεία τραγική -ο Αίας του
Τελαμώνα π’ αυτοκτόνησε και ο θεοχτυπημένος Θεσσαλός ημίθεος της Θέτιδος
ο γιος· μα η κυριαρχία των Δαναών έμεινε αιώνια στα χιλιάδες μάτια που
θαμπώνονται απ’ τις ερειπωμένες αργολικές πέτρες των Μυκηνών, τ’ Άργους,
της Καζάρμας, της Ασίζης του βραβευμένου ποιητή και της Νεμέας.
Χάνομαι
κι εγώ στους ιστούς που η ιστορία με παγιδεύει και πλανιέμαι στην άγρια
μάχη των Αχαιών και τα πλούτη των ακροπόλεων· παλεύω με τα μανιασμένα
κύματα της καταραμένης επιστροφής τους που φόνοι, μαγείες και θεοί
ορίζουν. Κι οι Έλληνες του σιδήρου κατέφτασαν έναντι των χαλκοθωράκων
των Ατρειδών και του θεϊκού Δυσσέα και στη γενέθλια γη δεν επιτρέπουν
τον ηρωικό ερχομό. Περιπλανήσεις κλείνουν τα χρόνια των τρωικών μαχών·
χάνομαι στη δική τους γη και θαυμάζω τη δόξα τους· χάθηκαν κι εκείνοι
στο δρόμο της επιστροφής μέσα στο αίμα και τα κύματα της ποσειδώνιας
μανίας και κατάρας, ωσάν σήμερα χάνονται από τη φθορά και τους καπήλους
της Ιστορίας τα αξιοσέβαστα τεκμήρια της δόξας τους.
Καθημερινά
τα μάτια ενός ταξιδευτή βλέπουν όλους εκείνους τους περίεργους και
ενδιαφερόμενους τουρίστες να πλανιούνται σε κάθε αχτίδα της μυκηναϊκής
εμβέλειας και να αναζητούν τα ίχνη π’ άφησαν οι πολεμοχαρείς κατακτητές
των μυκηναϊκών διοικητικών κέντρων· είναι οι ακροπόλεις του παρελθόντος
ενός πολιτισμού που άδραξε τον ιστορικό του ρόλο και προσπάθησε
ανεπιτυχώς να κυριαρχήσει και να δώσει πολλά ερείσματα στους σύγχρονους
πολεμιστές και πατριδοκάπηλους ή εθνολάγνους να ωρύονται για τη μοναξιά
του ελληνισμού χάνοντας την ουσία της ομορφιάς της ελληνικής ψυχής π’
αγωνιζόταν κάποτε για την ελευθερία της μέσα στη σκληρή βουνίσια ή
θαλασσοδαρμένη ζωή του.
Έχοντας
πατήσει στα δικά τους βήματα μέσα από βιβλία ιστορικά και αφήνοντας τα
δικά μου ίχνη πλάι στις δικές τους πατημασιές, θωρώ τον πολιτισμό και τη
σκληρή αργολική γη που ποτίστηκε με τον ιδρώτα και το αίμα
σκληροτράχηλων πολεμιστών. Τα μνημεία τους επιζούν ακόμη για την
ενημέρωση των αλλοδαπών, γιατί ο γηγενής τα θεωρεί πέτρες. Κι όμως σαν
πέτρινο όνειρο είναι όμορφα τα απομεινάρια της αιώνιας μέρας της δικής
δόξας· είναι η πρώτη εκείνη μέρα που εγκαταστάθηκαν στην ακρόπολη και η
αιώνια μέρα που συνενώθηκαν στις δικές μου μέρες σαν φόρος τιμής στον
πρώτο ιστορικό πολιτισμό της χερσονήσου. Είναι όμορφο το πέτρινο όνειρο
που έζησαν, ω θνητοί ταξιδευτές και περιηγητές της αλαζονείας, της
αδιαφορίας και της ημιμάθειας. Σα μπωντλερική ποίηση φαντάζουν οι
αιώνιοι τούτοι τόποι με τις αιώνιες, ασήκωτες κι ασάλευτες -παρά την
αδιαφορία σας- πέτρες των ταξιδιών μου. Λες κι οικοδομήθηκαν για να
υμνηθούν από ραψωδούς σε αυλές τυράννων και εορτές λαϊκές· φαντάζουν οι
άψυχες πέτρες σα να κλείνουν μέσα τους όλη τη φωνή μιας νεκρής
ανθρωπότητας που παγιδεύτηκε το Είναι της στον κόρφο των λύκων τ’ Άργους
και των μυκηναϊκών λεόντων.
Σα
χνάρια πάνω στο νερό μοιάζουν οι προσπάθειες για τον πολιτισμό. Η
αμάθεια περπατά χέρι-χέρι με την ημιμάθεια και με την αδιαφορία σε ένα
λεσβιακό σύμπλεγμα που αιχμαλωτίζει την ελεύθερη σκέψη· ματιές που
θυμίζουν απεγνωσμένους αιχμαλώτους πολέμου σχίζουν τα μνημεία. Είναι το
βλέμμα ενός αιχμάλωτου πλήθους ενός ιδιότυπου πολέμου ενάντια στην
καλλιέργεια και την κουλτούρα· είναι το πλήθος εκείνο που κοιτά μονότονα
και γελά ειρωνικά στη θέα του ανδρισμού του ανδριάντα του πεσόντος
Λακεδαιμονίου στις Θερμοπύλες. Ο πόλεμος εξελίσσεται με συμμάχους της
ημιμάθειας τις διάφορες εκπομπές οφθαλμιστών και αισθησιακών ταινιών που
μπροστά στη φιλοσοφία της ομορφιάς του γυμνού κορμιού, νιώθουν την
ενοχή ενός εφήβου που κρυφά νοικιάζει μία πορνοταινία. Οι νίκες της
υποκουλτούρας πλέκουν το εγκώμιο των κυνικών ασμάτων της παραλιακής και
του λαθραίου χαριεντισμού σε απόμερα πάρκα και άλση· κόβουν το δεσμό απ’
την Ιστορία και οδηγούν σε γελάκια για τη γύμνια ή ύμνους εθνικιστικών
αποχρώσεων.
Σα
χνάρια πάνω σε νερό μοιάζουν οι προσπάθειες μόρφωσης και καλλιέργειας
προς το πλήθος. Ποδόσφαιρο και λαϊκά -της χείρονος ποιότητος- άσματα
είναι η μόνη έγνοια τους και τα μπάνια του λαού· η μόρφωση που ξεκίνησε
να ταξιδεύει μαζί μας -για να γνωρίσει και να χαρεί άλλους νέους τόπους-
χάθηκε στην προηγούμενη στάση για καφέ κι αφόδευση. Η καλλιέργεια μέσα
από νέες εικόνες και εμπειρίες με άλλα μέρη κατέβηκε -μη αντέχοντας το
κλίμα- στην προηγούμενη στάση, λίγο πριν τις Θερμοπύλες, κει που στέκει ο
"Τσίτσιδος"[1]
κι ας μη ξέρουνε τι έκανε· κι ας μη μάθανε ποτέ την εκεί παρουσία των
Θεσπιέων. Οι επιβάτες καθώς χαϊδολογιούνται με τα μάτια και αστειεύονται
μοιάζουν με το είδωλο στον καθρέφτη ενός φαντάσματος· είναι το φάντασμα
εκείνων που κάποτε θεωρούσαν την καλλιέργεια και την αυτογνωσία ως
υπέρτατο αγαθό. Είναι ένα αμαθές φάντασμα που ποτέ δεν οίδε τη σωκρατική
ρήση, αλλά θέτει την ημιμάθειά του πάντα στην πρώτη γραμμή μιας
διαλογικής μάχης και τον εγωισμό στο πλευρό της.
Σα
φαντάσματα παρατηρούν με το θολό τους βλέμμα την οπτασία των αρχέγονων
μνημείων του τόπου τους· μα η μουντή ματιά τους εστιάζει στη γύμνια του
κορμιού καθώς συνοδεύεται από λάγνες σκέψεις. Και στην οπτασία απομένει η
απόχρωση ενός πορνογραφικού οράματος, που αναζητά διέξοδο στους
αστεϊσμούς της γυμνής φιλοσοφίας. Τι κι αν ορισμένοι εκεί χάθηκαν για τη
δημοκρατία και την ελευθερία τους; Τι κι αν η γύμνια δεν ήταν αισχρή,
και μάλιστα προβάλλονταν αυτή των γυμνασμένων κορμιών; Τα
φαντάσματα-απόγονοι τόσων αιώνων καλλιέργειας και πολιτισμού δεν
ενδιαφέρονται για ήθη και φιλοσοφίες. Φιλοσοφήματα επιβαρύνουν την ήδη
βεβαρημένη ατμόσφαιρα της κουλτούρας των σκυλάδικων και φλυαρίες
λαγνείας και εθνικής ντροπής για τα αλλοτινά ήθη και τις σεξουαλικές
επιλογές. Μια σκιά μοιάζει να είναι ο σύγχρονος πολιτισμός· ένα έθνος
που έχασε το δρόμο του μέσα στο λαβύρινθο της παγκοσμιοποίησης βλέποντας
διέξοδο μόνο στις εθνικιστικές κορώνες μιας τηλεοπτικής υποκουλτούρας.
Ένα σκίτσο κατάντησε η ελληνική λαϊκή σκέψη χωρίς χρώμα, χωρίς
λεπτομέρειες· σαν καρικατούρα. Είναι μία σκιά παρούσα κι έκδηλη σε κάθε
έκφανση της σύγχρονης ζωής κι απούσα μπρος στις ανάγκες κριτικής σκέψης.
Μόνοι
συνταξιδιώτες μου τόσα χρόνια, σε πάνω 200 εκδρομές, μένουν η αμάθεια, η
αδιαφορία και η κακομαθημένη μικρότερη αδελφή τους, η ημιμάθεια. Και ο
δρόμος συνεχίζεται…
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου